Μετά το χθεσινό επεισόδιο με την παραβίαση του τουρκικού εναερίου χώρου και την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, υπάρχουν δύο αντικρουόμενες θέσεις μέσα μου. Η μία είναι η σχεδόν ενστικτώδης αντίδραση. Η άλλη, η πιο «φιλοσοφημένη» των ίσων αποστάσεων, ενός μέτρου κι ενός σταθμού. Καμία από τις δύο δεν είναι απολύτως πολιτικά ορθή. Αναρωτιέμαι όμως αν έχει ιδιαίτερη σημασία η πολιτική ορθότητα σε τέτοιες περιπτώσεις…
Οι τακτικοί αναγνώστες του ιστολογίου, ξέρετε ήδη ότι κατακρίνω- και δικαίως- την παραβίαση του ΕΕΧ της Πατρίδας από την τουρκική αεροπορία (ασφαλώς κατ’ εντολή της εκάστοτε τουρκικής κυβέρνησης). Μετά το χθεσινό επεισόδιο με την παραβίαση του τουρκικού εναερίου χώρου και την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, υπάρχουν δύο αντικρουόμενες θέσεις μέσα μου. Η μία είναι η επιφανειακή και σχεδόν ενστικτώδης αντίδραση. Η άλλη, η πιο «φιλοσοφημένη» των ίσων αποστάσεων. Καμία από τις δύο δεν είναι απολύτως πολιτικά ορθή. Αναρωτιέμαι όμως αν έχει ιδιαίτερη σημασία η πολιτική ορθότητα σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η πρώτη λοιπόν, αντίδραση και αντιμετώπιση του περιστατικού είναι αποτέλεσμα της μακροχρόνιας παραβίασης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από πλευράς Τουρκίας και της απόγνωσης που αυτή έχει προκαλέσει. Η αντίδραση τύπου «έχω καιρό τώρα, το δάχτυλο στη σκανδάλη και με την ευκαιρία που μου δίνεται, την πιέζω λίγο παραπάνω απ’ ότι χρειάζεται για τα φωτοπολυβόλα». Όπως λένε πολλοί, μεταξύ αυτών κι εγώ, «εμείς τι έπρεπε να κάνουμε τόσα χρόνια που οι Τούρκοι παραβιάζουν τον ΕΕΧ μας;» Όπως λένε πολλοί, μεταξύ αυτών κι εγώ, «την επόμενη φορά που τουρκικό αεροπλάνο θα προβεί σε παράβαση των κανόνων κυκλοφορίας εντός του FIR Αθηνών, θα δείτε τι έχει να γίνει.»
Κι όμως, η συμπεριφορά της Τουρκίας, πρώτον σε επίπεδο αεροπορίας και δεύτερον σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας μετά το περιστατικό, δείχνει τι θα έπρεπε να γίνεται χρόνια τώρα από τη δική μας πλευρά. Η τουρκική αεροπορία ενέπλεξε και άνοιξε πυρ εναντίον ενός ρωσικού Su-24. Τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα καταρριφθέν ρωσικό μαχητικό και ένας νεκρός πιλότος. Στη συνέχεια, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, υποστήριξε τους πιλότους της THK και την ενέργειά τους, δείχνοντας εμπράκτως ότι τους θεωρεί εργαλεία άσκησης συστηματικής εξωτερικής πολιτικής και όχι «αντιπαραγωγικούς» οι οποίοι εκτοξεύουν πυραύλους αέρος- αέρος από λάθος…
Η τουρκική διπλωματία, επιμένει ότι το ρωσικό μαχητικό, παραβίασε τον τουρκικό ΕΧ για 17 δευτερόλεπτα. Θεωρώντας αυτό ως αληθές, οι πιλότοι της THK, στο συγκεκριμένο περιστατικό, έπραξαν το καθήκον τους, τη «δουλειά» για την οποία εντάχθηκαν στην αεροπορία. Είναι όμως άξιο φιλοσοφικής διερεύνησης αν θα το έκαναν χωρίς τη γνώση ότι η ηγεσία τους (πολιτική και στρατιωτική) θα τους υποστήριζε.
Η ρωσική ηγεσία τώρα τι θα κάνει; Πάντα υπάρχουν δύο δρόμοι. Ο πρώτος συνιστά κλιμάκωση της έντασης. Από κατάρριψη τουρκικών αεροσκαφών για ψύλλου πήδημα και προσβολή στόχων στο έδαφος της Τουρκίας οι οποίοι όμως μπορούν να καλυφθούν από τον μανδύα των αντι-ανταρτικών επιχειρήσεων κατά του ISIS. Τελικό στάδιο κλιμάκωσης είναι η στρατιωτική επέμβαση με χρήση χερσαίων δυνάμεων. Μία πιο covert προσέγγιση θα συνιστούσε τη χρήση των δορυφόρων τους στην περιοχή οι οποίοι εξ άλλου δε θέλουν και πολλή πίεση για να κινηθούν με τον α ή β τρόπο κατά της Τουρκίας. Ευκαιρία ψάχνουν και η Αρμενία και το Ιράν αλλά και οι Κούρδοι της ευρύτερης περιοχής για να κλιμακώσουν την ένταση των επιχειρήσεών τους.
Ο δεύτερος δρόμος αποτελεί για μένα την πιο πιθανή επιλογή. Διαβήματα δεξιά κι αριστερά και αποδοχή μίας απλής συγγνώμης (ένθεν κι ένθεν) και σφύριγμα λήξης. Ίσως να συνδυαστεί με το παραπάνω σενάριο εκμετάλλευσης των γεωγραφικών δορυφόρων της Τουρκίας και πολιτικών δορυφόρων της Ρωσίας αλλά τίποτε στο οποίο θα φαίνεται καθαρά η πάλαι ποτέ κραταιά Αρκούδα.
Όποιος δρόμος κι αν ακολουθηθεί, κερδισμένη βραχυπρόθεσμα θα είναι η χώρα με την ημισέληνο στη Σημαία της. Γιατί; Γιατί πολύ απλά, θα έχει δείξει σε όλους ότι δε διαπραγματεύεται τα εδάφη της ή την εδαφική της ακεραιότητα. Αν δεν αντέχεις το τίμημα, μη διαπράξεις το έγκλημα! Είχαμε θυμηθεί και πριν λίγες εβδομάδες τη ρήση του Publilius Syrus «Pardon one offence and you encourage the commission of many- Επίτρεψε να διαπραχθεί μία παράβαση και επιτρέπεις να διαπραχθούν πολλές». Κι εδώ το ίδιο ισχύει. Ακόμη κι αν στο εντελώς… παραλληλοσυμπαντικό σενάριο στο οποίο η Ρωσία εισβάλλει στην Τουρκία, φτάσει ως την Άγκυρα (τότε θα μπορεί και αυτοδικαίως να χαρακτηριστεί ως «Κόκκινη» η Μηλιά), οι Τούρκοι θα έχουν να λένε στο μέλλον ότι όλο αυτό ξεκίνησε επειδή δε δέχτηκαν μία άλλη χώρα να αμφισβητεί την εθνική της κυριαρχία και παραβίασε τα «εναέρια σύνορά» της.
Στο σημείο αυτό θα έχουν αρχίσει κάποιοι οι οποίοι εξακολουθούν να βλέπουν τα πράγματα επιδερμικά να νιώθουν κύματα τουρκολαγνείας ή τουρκολατρείας. Να σας καθησυχάσω λοιπόν, και να σας διαβεβαιώσω πως ούτε κατά διάνοια δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Απλά πρέπει να καταλάβουμε ότι οι απειλές που εκτοξεύονται από δεξιά προς αριστερά (αν το δούμε γεωγραφικά το θέμα) είναι κούφιες!
Και το παραπάνω επιβεβαιώνεται περίτρανα στην περίπτωση που δεν υπάρξει κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Ρωσίας. Μία υπερδύναμη, με πολλαπλάσια στρατιωτική ισχύ από την Τουρκία, τόλμησε να παραβιάσει τον εναέριο χώρο της Τουρκίας και το πλήρωσε. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι η Τουρκία είναι ισχυρότερη από την Ελλάδα σε σύγκριση στρατιωτικών μέσων- που δε δέχομαι προσωπικά- η αναλογία στρατιωτικής ισχύος σίγουρα δεν είναι η ίδια!
Άρα; Γιατί λοιπόν δεν μπορούμε να υπερασπιστούμε αποτελεσματικά τον ΕΕΧ μας; Η ΠΑ κάνει πολύ καλά τη δουλειά της. Μην αμφιβάλλει κανείς. Όσο κι αν δοκιμάζεται από την ΤΗΚ, πάντα περνάει τα τεστ! Όταν όμως οι απώλειες είναι εικονικές και μόνο το γόητρο της ΤΗΚ πλήττεται, δεν μπορεί να υπάρξει συνετισμός! Αν η ηγεσία της THK δε χάσει έναν ή δύο ή τέσσερις πιλότους της με ένα ή δύο αεροπλάνα, κανείς δεν πρόκειται να «βάλει μυαλό»! Και δε χρειάζεται να γίνει αυτή η αλλαγή από τη μία μέρα στην άλλη. Ας ξεκινήσουμε από light αντιδράσεις- το επόμενο F-4 Terminator ας πούμε που θα κάνει χαμηλή διέλευση πάνω από ελληνικό νησί, να δεχτεί τέσσερις Redeye. Το ίδιο και το μεθεπόμενο. Σας προειδοποιήσαμε κύριοι, από δω και πέρα, δε θα είναι Redeye. Από δω και πέρα, το κρίμα στο λαιμό σας και το αίμα αυτών στα χέρια σας…
Και όποιος φοβάται ότι θα είναι αιτία πολέμου κάτι τέτοιο, ας κρατά στο πίσω μέρος του μυαλού του ότι το ΝΑΤΟ δε θα θελήσει να εμπλακεί σε μία σύγκρουση ανάμεσα σε δύο μέλη του, όπως δεν κάνει τόσον καιρό. Οι υπόλοιποι δορυφόροι όμως στην περιοχή, που αναφέρθηκαν και προηγουμένως θα ψάχνουν ευκαιρία να εμπλακούν. Έστω και συγκεκαλυμμένα. Αν η τύχη ευνοεί τους τολμηρούς, τότε σίγουρα η διπλωματία προτιμά τους κραταιούς.
Διότι η λέξη κραταιός και η λέξη κράτος είναι, ας μη λησμονούμε, ομόρριζες!
covert angels 