Tag Archives: Hs-126

Ελληνοϊταλικός Πόλεμος- 30/10/1940 το πρώτο αίμα για την ΕΒΑ

Επιτέλους… Ανοίγει ο καιρός… Επιτέλους μπορούμε να πετάξουμε και να εκτελέσουμε την αποστολή μας! Το πρωινό της 30ης Οκτωβρίου 1940, ο καιρός έδειξε σημάδια σημαντικής βελτίωσης σε σχέση με τις προηγούμενες μέρες. Το άνοιγμα που εμφανίστηκε στη σούπα ήταν η αλλαγή που χρειάζονταν τα πληρώματα της ΕΒΑ για να ξεκινήσουν προς τα γνώριμα λημέρια τους στους ουρανούς πάνω από το μέτωπο. Τρεις από αυτούς τους ιπτάμενους ιππότες, έμελλε να μείνουν εκεί…

Αναγνωριστικά Henschel Hs-126 της 3ης Μοίρας Στρατιωτικής Συνεργασίας απογειώθηκαν από το αεροδρόμιό τους προς εκτέλεση επιθετικών αναγνωρίσεων πάνω από το μέτωπο. Υπήρξε μία συμπλοκή των ελληνικών αναγνωριστικών νωρίς το πρωί με FIAT CR.32 που απογειώθηκαν από την Κορυτσά αλλά καμία πλευρά δεν βγήκε κερδισμένη καθώς ο χειριστής του Henschel κατάφερε να ελιχθεί και με κάλυψη των νεφών, να χαθεί από τους επίδοξους θηρευτές του.

Αργότερα την ίδια μέρα, χάρις σε προωθημένο ιταλικό παρατηρητήριο, σχηματισμός πέντε CR.42 εντόπισε δύο ελληνικά Hs-126 να εκτελούν επιθετική αναγνώριση. Τα αεροσκάφη αυτά ανήκαν στο 3/2 Αυτόνομο Σμήνος. Ο ιταλικός σχηματισμός, με επικεφαλή τον ίδιο τον διοικητή της 160ης Σμηναρχίας άνοιξε καταιγιστικό πυρ με όλα τα διαθέσιμα πολυβόλα που είχε στον αέρα. Ήταν πολύ αργά για τα ελληνικά αεροπλάνα να καταφέρουν να απεμπλακούν κι έτσι ανταπέδωσαν τα πυρά. Συνεχείς ελιγμοί από τους χειριστές στόχευαν στο να φέρνουν τους παρατηρητές-πολυβολητές των σε κατάλληλη θέση ώστε να αμύνονται με όσο πιο φονικά πυρά και ταυτόχρονα, να αποφεύγουν τις βολίδες των ιταλικών καταδιωκτικών. Ο αρχισμηνίας Τσάντας, χειριστής του ενός εκ των δύο αναγνωριστικών, είχε ήδη ιδρώσει, προσπαθώντας να κάνει το αεροπλάνο του να ελιχθεί. Μονολογούσε. Δεν περίμενε απάντηση από τον πολυβολητή του, τον ανθυποσμηναγό Γιάνναρη. Έβλεπε τις τροχιοδεικτικές βολίδες των ιταλών να περνούν μπροστά του και όσες περνούσαν πίσω από το κεφάλι του, τις άκουγε. Είχαν ξεφύγει από πολλές όμως η ριπή ενός εκ των καταδιωκτικών γάζωσε τον κινητήρα του και τον ανάγκασε να προσγειωθεί. Κατεβαίνοντας από το αεροσκάφος του, με τρόμο διαπιστώνει τον λόγο που δεν απαντούσε ο πολυβολητής του. Μία βολίδα τον είχε βρει ακριβώς πάνω από την καρδιά, σκοτώνοντάς τον ακαριαία!

Οι χειριστές των ιταλικών καταδιωκτικών, νιώθοντας τη γλυκιά ζάλη της μέθης που φέρνει η κατάρριψη εχθρικού αεροσκάφους, εστίασαν τώρα στο δεύτερο Henschel. Σαν αρπακτικά πτηνά έπεσαν πάνω στον μεταλλικό εροδιό, ο οποίος όμως αντιστάθηκε σθεναρά. Πολλές φορές προσπάθησαν να του κόψουν τα φτερά, πολλές φορές όμως ο φαινομενικά εύκολος στόχος ανταπέδωσε τα πυρά και προκάλεσε πολύ πόνο στους διώκτες του. Εν τέλει, κατάφεραν να απεμπλέξουν από την αερομαχία. Ενώ τα ιταλικά καταδιωκτικά επέστρεψαν στη βάση τους, το διάτρητο Henschel και το πλήρωμά του δε στάθηκαν το ίδιο τυχερά. Ο χειριστής ανθυποσμηναγός Παπαμιχαήλ Λάζαρος και ο παρατηρητής-πολυβολητής σμηνίας Γεμενετζής Κωνσταντίνος σκοτώθηκαν ακαριαία κατά την πρόσκρουση του αεροσκάφους τους στο έδαφος, όταν επιχείρησαν, παρά τις ζημιές που είχε υποστεί, να το προσγειώσουν.

Ο ανθυποσμηναγός Γιάνναρης είναι ο πρώτος αεροπόρος που εισήλθε στο Πάνθεον των πεσόντων του ελληνοϊταλικού πολέμου και μάλιστα, είναι και ο πρώτος πεσών αξιωματικός (όχι μόνο της ΕΒΑ) κατά τον πόλεμο αυτόν. Οι Παπαμιχαήλ Λάζαρος και Γεμενετζής Κωνσταντίνος κοσμούν με τα τρανά τους ονόματα , την πρώτη σελίδα των ηρωικώς πεσόντων αεροπόρων της ΕΒΑ, συνοδεύοντας τον Γιάνναρη.

Με το Βασιλικό Διάταγμα της 20ης Φεβρουαρίου 1941, η Πατρίδα τίμησε τον Γιάνναρη με τον Σταυρό Ιπταμένου, αφού τον προβίβασε τιμητικά μετά θάνατον, στον επόμενο βαθμό. Για την ηρωική του δράση, τις ίδιες ηθικές αμοιβές έλαβε και ο Παπαμιχαήλ Λάζαρος, ενώ ο Γεμενετζής, αφού προβιβάστηκε σε επισμηνία, τιμήθηκε με το μετάλλιο ιπταμένου.

Ανεξάρτητα όμως των ηθικών αμοιβών και των βαθμών τους, ενεπλάκησαν σε ένα φονικό και πολύ δύσκολο είδος εναέριας μάχης, όπως είχε κάνει και χρόνια πριν ο σημαιοφόρος Αργυρόπουλος, με αεροσκάφη πολύ υποδεέστερων επιδόσεων των αντιπάλων τους και έπεσαν μαχόμενοι υπέρ Πατρίδος!

Υποσμηναγός Γιάνναρης Ευάγγελος!
ΕΠΕΣΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ!

Υποσμηναγός Παπαμιχαήλ Λάζαρος!
ΕΠΕΣΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ!

Επισμηνίας Γεμενετζής  Κωνσταντίνος!
ΕΠΕΣΕ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ!

ΑΠΑΝΤΕΣ ΑΘΑΝΑΤΟΙ!

1 σχόλιο

Filed under Αεροπορία, Πεσόντες

Διότι κάποιοι δίνουν περισσότερα απ’ όσα τους ζητούνται…

Παγωνιά… Βροχή… Θάνατος… Αϋπνία… Κόπωση… Αναμονή και άγνωστο…

Αυτά είναι λίγα από τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα με την οποία ήταν αντιμέτωποι οι στρατιώτες του Αλβανικού Μετώπου, τον Ιανουάριο του 1941. Είχαν καταφέρει το τιτάνιο πλήγμα κατά του δεύτερου σκέλους του Άξονα- της φασιστικής Ιταλίας και με την σχεδόν άμεση αντεπίθεση, οι ελληνικές δυνάμεις είχαν φτάσει στο 1/3 της Αλβανίας.

Είναι πολύ εύκολο να νιώσεις αποκομμένος μέσα στο όρυγμά σου και κάποιος που δεν έχει βιώσει τον πόλεμο με αυτόν τον τρόπο διεξαγωγής του, δύσκολα μπορεί να το αντιληφθεί. Να αισθανθείς ότι ο μόνος που σου έχει απομείνει και μπορείς να στηριχτείς είναι ο συμπολεμιστής σου στο διπλανό όρυγμα- κάτι που εν πολλοίς αληθεύει.

Μέσα σε αυτό το κολαστήριο, είναι πάντοτε καλοδεχούμενη η εικόνα ενός φίλιου αεροσκάφους. Δεν είναι τίποτε παραπάνω για τον ουδέτερο παρατηρητή. Για τον απλό στρατιώτη στο πεδίο όμως είναι η απόδειξη ότι υπάρχουν κι άλλοι που πολεμούν μαζί του. Είναι η περίτρανη απόδειξη ότι δεν είναι μόνος. Και αυτό δίνει πάρα πολύ μεγάλη εμψύχωση.

Η 3η Μοίρα Παρατήρησης ήταν εξοπλισμένη με τα υψηλοπτέρυγα Hs-126 της Henschel όταν η φασιστική Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Με έδρα το αεροδρόμιο του Σέδες στη Μακεδονία, εκτελούσαν αποστολές αναγνώρισης σε όλο το μήκος και πλάτος του μετώπου και πάρα πολύ συχνά, και πιο πίσω από αυτό. Κατέγραφαν τις κινήσεις των εχθρικών στρατευμάτων, συγκεντρώσεις προσωπικού, ό,τι χρειαζόταν η διοίκηση για να αμυνθεί της χώρας. Και αυτό δε γινόταν μόνο μία φορά τη μέρα. Η πρώτη έξοδος λάμβανε χώρα πριν ξημερώσει και η τελευταία λίγο πριν νυχτώσει.

henschel 126

Ένας από τους πιλότους της 3ης Μοίρας Παρατηρήσεως ήταν ο Σπυρίδων Νανόπουλος. Ένας από τους παρατηρητές ήταν ο Δημήτριος Παληατσέας. Ο Σπυρίδων Νανόπουλος εισήλθε στις τάξεις της αεροπορικής οικογένειας το 1927 όταν κατατάχτθηκε στη Στρατιωτική Σχολή Αεροπορίας και τον επόμενο χρόνο ονομάστηκε χειριστής αεροπόρος και πήρε τον βαθμό του λοχία. Ο Παληατσέας από την άλλη, υπηρετούσε στο Ναυτικό. Το 1926 μετατάχθηκε στα μόνιμα στελέχη της Ναυτικής Αεροπορίας ως οδηγός αεροπόρος, παίρνοντας μάλιστα το πτυχίο του, τον Οκτώβριο του 1927.

Πελοππονήσιοι και οι δυο τους, έκαναν ένα δίδυμο αχτύπητο, τόσο στο έδαφος όσο και στον αέρα. Περνούσαν χαμηλά πάνω από τις γραμμές στις οποίες ήταν σκαμμένες οι θέσεις των επί εδάφους συμπολεμιστών τους και χαιρετούσαν. Και οι πεζικάριοι ανταπέδιδαν τον χαιρετισμό με ενθουσιασμό και χαρά.

Έτσι έπρατταν καθ’ όλη τη διάρκεια του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου, όποτε τους δινόταν η ευκαιρία. Σχεδόν καθημερινά ο απλός πεζικάριος, περίμενε την εμφάνιση του αεροπλάνου τους. Ήταν αυστηροί στον τρόπο με τον οποίο πετούσαν και διεξήγαγαν επιχειρήσεις. Σε αυτό όμως το θέμα, έκαναν την εξαίρεση. Χωρίς να παρεμποδίζεται η ορθή και πλήρης εκτέλεση της αποστολής τους, προσέφεραν το κάτι παραπάνω, σε εκείνους που αποτελούσαν το θεμέλιο της ασπίδας της χώρας.

Η τελευταία φορά που έκαναν το καθήκον τους έμελλε να είναι ανήμερα των Θεοφανείων του 1941, όταν, χτυπημένοι από αντιαεροπορικά πυρά, πέρασαν πάνω από τις ελληνικές γραμμές στην περιοχή του Πόγραδετς και τους είδαν οι στρατιώτες να χάνονται μέσα σε χαράδρα. Ήταν η τελευταία φορά που τους είδε κανείς.

Πόσα ακόμη να ζητήσει κανείς από τους άνδρες του; Τι άλλο παρπάνω μπορεί να προσφέρει κανείς, εκτός από τη ζωή του; Κι όμως… ο σμηναγός Νανόπουλος Σπυρίδων έδωσε ακόμη περισσότερα. Χωρίς να μπορεί να το γνωρίζει εκ των προτέρων, η οικογένεια του πεσόντα σμηναγού, 21 χρόνια μετά προσέφερε στην Πατρίδα και την Αεροπορία, τη ζωή του δευτερότοκου υιού του, ανθυποσμηναγού (Ι) Νανόπουλου Κωνσταντίνου

Επισμηναγός Παληατσέας Δημήτριος

Σμηναγός Νανόπουλος Σπυρίδων

ΑΘΑΝΑΤΟΙ!

παληατσέας νανοπουλος

4 Σχόλια

Filed under Αεροπορία, Πεσόντες

Αντισμήναρχος Αντώνιος Κατσιμπούρης… Ένας πεσών Τάλως του 1952

…Όποιος στον πόλεμο πάει για να πεθάνει, στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει…

τάδε έφη Ανδρομάχη προς τον Έκτορα πριν εκείνος φύγει για να εντιμετωπίσει τον ημίθεο Αχιλλέα.

Προφανώς αυτή τη ρήση πρέπει να είχαν στο πίσω μέρος του μυαλού τους- αν είχαν κάτι πέρα από την αποστολή τους- οι Έλληνες αεροπόροι που σηκώθηκαν στις 6 Απριλίου 1941 να αντιμετωπίσουν την αεροπορική υπερδύναμη που είχε εκμηδενίσει την ηπειρωτική Ευρώπη λίγους μήνες νωρίτερα. Σε αυτές τις αποστολές τους είχαν τη συνδρομή μίας Μοίρας της RAF αλλά πόσα να κάνουν κι εκείνοι; Το βάρος ξέρουμε όλοι σε ποιούς έπεφτε. Συνέχεια

2 Σχόλια

Filed under Αεροπορία, Πεσόντες