Μία ιδέα από το παρελθόν έχει έλθει στην επιφάνεια ξανά. Προφανώς και δεν μπορεί κανείς σε έναν τέτοιο τομέα της επιστήμης και της βιομηχανίας να ανακαλύψει ξανά τον τροχό αλλά το να αναμασάμε ιδέες με τρόπο άγονο, μόνο καλό δεν κάνει στην εξέλιξη της επιστήμης και της κοινωνίας γενικότερα. Κατά πόσο όμως είναι πράγματι εφικτό να μπουν φωτοβολταϊκά στη Σαχάρα;
Είμαι ένας από τους μεγαλύτερους υπέρμαχους της «καθαρής» ενέργειας από ΑΠΕ αν και όποιος έχει- όπως κι εγώ- δουλέψει σε γραμμή παραγωγής Φ/Β, ξέρει ότι η λέξη «καθαρή» πρέπει να μπει σε εισαγωγικά. Ασφαλώς και η παραγωγή ενέργειας από τέτοιες πηγές είναι πολύ πιο καθαρή από συμβατικές πηγές όπως ο λιγνίτης αλλά το μεγάλο τους πλεονέκτημα είναι το αέναο της ύπαρξής τους. Η ουσία στις ΑΠΕ είναι ακριβώς το Α- Ανανεώσιμες. Το Κ- Καθαρές, έρχεται δεύτερο- αν και όχι καταϊδρωμένο.
Έρχεται λοιπόν ο κάθε ένας που έχει δει το θέμα επιφανειακά και λέει με στόμφο να βάλουμε φωτοβολταϊκά στη Σαχάρα που πάντα έχει ήλιο. Και επιμένει και υποστηρίζει και με ζήλο κιόλας ότι δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής διότι τα μεγάλα κεφάλαια, οι πετρελαιάδες, ο Γιοσέμιτυ Σαμ, οι μασώνοι, ο Καζανόβας, ο Μπεν Χουρ και ο Κακός Λύκος έχουν βάλει το χεράκι τους σε μία παγκόσμια και προαιώνια συνωμοσία.
Παρ’ όλο που οι θεωρίες συνωμοσίας είναι θεωρίες διότι πολύ απλά δεν μπορούν να αποδειχθούν (ούτε και να ανατραπούν ασφαλώς), θα προσπαθήσω να μιλήσω ως η φωνή της επιστημονικής λογικής και να παραθέσω ορισμένα απλά δεδομένα με την ελπίδα ενός ΓΟΝΙΜΟΥ επιτέλους, επιστημονικού διαλόγου.
Ομολογουμένως, κάποιος που σκέφτεται τον ήλιο και την ηλιοφάνεια σκέφτεται αυθόρμητα δύο πράγματα. Και τα δύο έχουν άμμο. Το ένα είναι η παραλία- όποια παραλία- και το δεύτερο είναι η έρημος- συνήθως η Σαχάρα, σπανίως η Καλαχάρι-. Γεγονός είναι πως ερημικές εκτάσεις είναι συνδεδεμένες στενά στον κοινό νου με άπλετο φως.
Είναι όμως συνδεδεμένες και με άλλη μία θεμελιώδη περιβαλλοντική παράμετρο- τη θερμοκρασία. Κι ενώ μπορεί να σκεφτόμαστε ότι η θερμοκρασία είναι υψηλή στην έρημο, αυτό είναι μονάχα κατά το ήμισυ αληθές. Διότι στην έρημο- την όποια έρημο- αναπτύσσονται πολύ υψηλές θερμοκρασίες κατά την ημέρα. Τη νύχτα, η θερμοκρασία πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα και μπορεί να φτάσει ακόμη και υπό το μηδέν (σε κλίμακα Κελσίου)!
Πάμε τώρα ένα βήμα πίσω, σε βασικότερες έννοιες (για να μιλάμε την ίδια γλώσσα που λένε). Τα Φ/Β λειτουργούν ως ημιαγωγοί, τα ηλεκτρόνια των οποίων, «πηδούν» από την ενεργειακή κατάσταση «ηρεμίας» (επιστημονικά, σθένους) στην ενεργειακή κατάσταση «κυκλοφορίας» (επιστημονικά, αγωγιμότητας), όταν η ηλιακή ακτινοβολία τους δίνει την απαιτούμενη ενέργεια. Όπως απέδειξε ο Νεύτωνας, το ηλιακό φως που εμείς το βλέπουμε ως λευκό, είναι στην πραγματικότητα, όλα τα χρώματα του ουράνιου τόξου (και περισσότερα αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης). Κάθε χρώμα αντιστοιχεί σε μία διαφορετική περιοχή ενέργειας.
Το κενό που χωρίζει τη ζώνη αγωγιμότητας από τη ζώνη σθένους ονομάζεται ενεργειακό χάσμα (band gap) και μέσα σε αυτό, δεν μπορεί να παραμείνει ηλεκτρόνιο. Ή ανεβαίνει στη ζώνη αγωγιμότητας ή πέφτει ξανά στη ζώνη σθένους. Πρακτικά, αγώγιμα υλικά, όπως τα μέταλλα, έχουν πολύ μικρό ενεργειακό χάσμα ενώ μονωτές όπως το καουτσούκ από την άλλη, έχουν πολύ μεγάλο ενεργειακό χάσμα. Ηλεκτρόνια τα οποία παίρνουν μικρότερο ποσό ενέργειας απ’ όσο χρειάζεται για να ανεβούν στη ζώνη αγωγιμότητας, επιστρέφουν στη ζώνη σθένους. Την ενέργεια που απορρόφησαν, δυστυχώς, την αποδίδουν ξανά στο υλικό. Ηλεκτρόνια τα οποία παίρνουν ενέργεια περισσότερη απ’ όση χρειάζονται, ανεβαίνουν στη ζώνη αγωγιμότητας αλλά την περίσσεια ενέργειας την αποδίδουν στο υλικό.
Τι σημαίνει για ένα υλικό (οποιοδήποτε υλικό), αύξηση της ενέργειας που έχει; Σημαίνει αύξηση της θερμοκρασίας του. Κοινώς, όταν θες να ζεστάνεις ένα οποιοδήποτε υλικό, του δίνεις ενέργεια. Αύξηση της θερμοκρασίας ενός Φ/Β (και ενός ημιαγωγού γενικότερα) σημαίνει μείωση του ενεργειακού χάσματος του υλικού. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι λιγότερα ηλεκτρόνια θα παίρνουν το ακριβές ποσό ενέργειας για να μεταπηδούν από τη ζώνη σθένους στη ζώνη αγωγιμότητας χωρίς να τους περισσεύει ενέργεια την οποία θα αποδίδουν ξανά στο υλικό υπό μορφή θερμότητας. Εκ των πραγμάτων, η απόδοση του οποιουδήποτε Φ/Β θα είναι μειωμένη. Ιδανικά, ένα εμπορικό Φ/Β στοιχείο θα λειτουργούσε εξαιρετικά καλά σε θερμοκρασίες κοντά στους 10-15oC και πλήρη ηλιοφάνεια.
Η αλήθεια είναι πως με το να έχεις Φ/Β σε περιοχή που έχεις πλήρη ηλιοφάνεια, σχεδόν καθημερινά καθ όλη τη διάρκεια του έτους, σημαίνει πως και με μικρότερες αποδόσεις, τα Φ/Β στοιχεία θα αποδίδουν σημαντικά ποσά ενέργειας. Πρέπει όμως να δούμε πόσα. Γιατί αν η μείωση στην απόδοση είναι της τάξης του 2%, ναι, σαφώς, δεν τίθεται θέμα, πάμε να τα εγκαταστήσουμε αύριο κιόλας. Αν όμως η μείωση στην τελική απόδοση είναι της τάξης του 15%, η επένδυση δε θα είναι τόσο ελκυστική για όποιον το επιχειρήσει.
Οι κατασκευάστριες εταιρείες Φ/Β πλαισίων, παρέχουν αποδόσεις, τιμές και πίνακες υπό συγκεκριμένες συνθήκες έκθεσης σε ηλιακή ακτινοβολία και θερμοκρασία. Και πωλούν βάσει της παραγόμενης ισχύος των Φ/Β σε αυτές τις συνθήκες. Παρέχουν επίσης τις εξισώσεις για την αναμενόμενη απόδοση των προϊόντων τους σε θερμοκρασίες διαφορετικές από εκείνες του φυλλαδίου. Δεν μπορούν όμως να προβλέψουν με ακρίβεια τη μείωση της απόδοσης των Φ/Β στοιχείων σε συνάρτηση με τον χρόνο, όταν αυτά εκτίθενται σε τέτοιες ακραίες συνθήκες.
Επίσης, οι αποδόσεις των Φ/Β πλαισίων, μειώνονται δραματικά όταν τα κρύσταλλά τους πιάνουν σκόνη και βρωμιές. Σημειακές ακαθαρσίες (π.χ. κουτσουλιές) προκαλούν ιδιαίτερα προβλήματα αλλά για να μην επεκταθούμε σε αυτό, θα εξετάσουμε τον αντίκτυπο που έχει στην απόδοση Φ/Β η δημιουργία ενός ενιαίου φιλμ σκόνης.
Καταλαβαίνει καθένας ότι αν βάλεις μία κουρτίνα μπροστά από μία τζαμαρία, δε θα βλέπεις καλά και όσο πιο βαριά η πλέξη της κουρτίνας, τόσο δυσκολεύεται κάποιος να δει, μέχρι που δεν μπορεί να δει απολύτως τίποτε. Το ίδιο είναι κι εδώ. Όσο περισσότερη σκόνη έχει το Φ/Β πλαίσιο, τόσο μειώνεται η απόδοσή του. Υπάρχουν τρόποι να ξεπεραστεί το πρόβλημα αυτό, με τον πλέον προφανή, να είναι κυριαρχικός- το πλύσιμο των Φ/Β.
Τα κρύσταλλα των Φ/Β είναι από μόνα τους υδρόφοβα (γενικώς η τεχνολογία πίσω από τα κρύσταλλα Φ/Β πλαισίων είναι πολύ εντυπωσιακός κλάδος) οπότε το πλύσιμό τους γίνεται σχετικά εύκολα. Το καλύτερο νερό είναι το απιονισμένο, το οποίο συνήθως μεταφέρεται ως την εγκατάσταση με υδροφόρες ή εξειδικευμένα πλυστικά μηχανήματα. Εκεί, ή αναλαμβάνει εργατικό προσωπικό το οποίο πλένει τα Φ/Β όπως θα ανέμενε κανείς να πλυθούν τα τζάμια ενός ουρανοξύστη, ή με αυτοματοποιημένα μηχανήματα και διατάξεις εγκατεστημένες επί των Φ/Β.
Την εγγενή δυσκολία πλύσης Φ/Β στη Σαχάρα τη βλέπετε, ελπίζω! Το νερό σε εκείνα τα μέρη δεν είναι και το πιο κοινό υλικό αγαθό! Οπότε, τα κόστη εξεύρεσης και μεταφοράς του προς τα Φ/Β θα είναι σημαντικά.
Η λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι μία αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση ούτε απλή, ούτε φθηνή. Σταθμοί αφαλάτωσης του νερού της Μεσογείου, σε όλη τη βόρεια ακτή της Αφρικής. Το νερό καταλήγει σε φίλτρα από τα οποία βγαίνει πόσιμο. Μέρος από αυτό το πόσιμο νερό, απιονίζεται και μεταφέρεται με υδροφόρες στα Φ/Β ή με σωληνώσεις μεταφέρεται στα Φ/Β όπου υπάρχουν σταθμοί απιονισμού σε εγγύτητα με τα Φ/Β. Το ποσοστό του νερού το οποίο παίρνουμε από τη θάλασσα και είτε παραμένει πόσιμο για την ύδρευση στις παραλιακές πόλεις της Αφρικής είτε πάει στα Φ/Β πάρκα της Σαχάρας, θα εξαρτηθεί από τις συνολικές ανάγκες των πάρκων και θα πρέπει να εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο.
Ένας άλλος τρόπος καθαρισμού, ο οποίος είναι επίσης πολύ διαδεδομένος αλλά δεν αποτελεί και πανάκεια είναι τα κρύσταλλα να αποκτούν στατικό ηλεκτρικό φορτίο ώστε να μην επικάθονται «ξένοι» κόκκοι. Αυτό όμως δεν είναι κάτι το οποίο διαρκεί για πάντα και αποτελεί και μία μεγάλη διάταξη η οποία από μόνη της είναι ενεργοβόρα! Επιπλέον, είναι κάτι το οποίο βοηθάει σημαντικά στην όλη κατάσταση αλλά δε λύνει το πρόβλημα. Απλά μεγαλώνει τα διαστήματα ανάμεσα στα οποία χρειάζεσαι καθάρισμα των Φ/Β.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι προηγουμένως αναφερθήκαμε σε ήπια επικάθιση σωματιδίων σκόνης στα Φ/Β κρύσταλλα. Τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά όταν μιλάμε για βίαιη πρόσκρουση κόκκων σκόνης ή άμμου σε μία οποιαδήποτε επιφάνεια. Οι αμμοθύελλες για τις οποίες φημίζονται οι ερημικές εκτάσεις της Σαχάρας, ως αποτέλεσμα θα είχαν τα κρύσταλλα να υποβληθούν σε αμμοβολή. Και όποια σημεία βληθούν περισσότερο, να αποκτήσουν ένα μόνιμο θάμπωμα το οποίο ασφαλώς και θα λειτουργεί ως μειωτήρας απόδοσης του Φ/Β.
Και πάλι υπάρχει λύση για αυτό και μάλιστα αρκετά απλή, με την αυτόματη λειτουργία ενός προστατευτικού καλύμματος το οποίο θα εκτείνεται πάνω από τα πλαίσια όταν θα υπάρχει κίνδυνος ακραίων φαινομένων αμμοθύελλας και θα μαζεύεται πάλι όταν το φαινόμενο θα έχει περάσει. Φυσικά, μία τέτοια διάταξη δε θα είναι ούτε φθηνή αλλά ούτε εύκολο να εγκατασταθεί, δεδομένου του μεγέθους των Φ/Β πάρκων που θα «καλύψουν» τη Σαχάρα.
Και πρέπει στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι οι παραπάνω λύσεις αφορούσαν σταθερά συστήματα εγκατεστημένα επί του εδάφους. Αν θέλουμε να αυξήσουμε την απόδοση των συστημάτων μας, στρεφόμενοι προς τη λύση των trackers- συστήματα που περιστρέφονται ακολουθώντας τη φαινόμενη τροχιά του ήλιου, θα ωφεληθούμε;
Γνώμη μου είναι πως όχι διότι τα κόστη συντήρησης στο ακραίο περιβάλλον της Σαχάρας αυξάνονται πάρα πολύ. Γίνεται πιο δύσκολος ο καθαρισμός τους και η ενδεχόμενη προστασία τους από αμμοθύελλες. Κινούμενα και περιστρεφόμενα μέρη όπως ρουλεμάν και αρμοί είναι πολύ εκτεθειμένοι στα ίδια καιρικά φαινόμενα. Η άμμος, καθώς είναι σκληρότερη από τα περισσότερα μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε εξαρτήματα μηχανών, κάνει αυτό που αναφέραμε και προηγουμένως. Αμμοβολή.
Η εργοδιάβρωση που προκαλεί η άμμος στα μεταλλικά μέρη μηχανικών εξαρτημάτων είναι μνημειώδες πρόβλημα για τη σύγχρονη επιστημονική κοινότητα. Έτσι, πρέπει να τοποθετηθούν επιπλέον προστατευτικές διατάξεις για την προστασία τους και τη διασφάλιση της όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτης λειτουργίας τους, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Επιπλέον δε, αν κάποιο από τα παραπάνω συστήματα δε δουλέψει όπως πρέπει, για οποιονδήποτε λόγο, υπάρχουν πολλές πιθανότητες, να πρέπει να αντικατασταθεί κάποιο ή κάποια, Φ/Β πλαίσια. Είναι πολύ πιο επίπονη διαδικασία η αντικατάσταση, ακόμη και ενός Φ/Β πλαισίου, σε σύστημα tracker παρά σε βάση επί του εδάφους.
Γενικώς, θα πρέπει να έχει υπάρξει μία πολύ σοβαρή και συγκροτημένη οικονομοτεχνική μελέτη του όλου εγχειρήματος πριν καν μπούμε στις λεπτομέρειες του συστήματος! Παρακάτω, τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο πολύπλοκα και σημαντικά από τεχνικο-οικονομικής άποψης.
Δεν πρέπει επίσης, να ξεχνάμε ότι μία διάταξη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Φ/Β διαρρέεται από ηλεκτρικό ρεύμα. Οπότε ό, τι ενέργειες αποκατάστασης γίνονται σε τέτοια έργα, γίνονται για λόγους ασφαλείας, με ένα ή περισσότερα τμήματα του έργου, κλειστά.
Και εδώ έρχεται και δένει η υπόθεση με τις θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της νύχτας που αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου. Οι περισσότερες εργασίες συντήρησης σε Φ/Β πάρκα γίνονται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αφ ενός όμως υπάρχουν εργασίες που πρέπει να γίνουν ημέρα (πχ μέτρηση καμπύλης I-V και γενικώς, οτιδήποτε αφορά την αλληλεπίδραση των Φ/Β με την ηλιακή ακτινοβολία), αφ ετέρου, με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν τη νύχτα στην έρημο, είναι πολύ δύσκολο για τον άνθρωπο να εργαστεί αποδοτικά σε τέτοιες εργασίες.
Επιπλέον όμως, και χωρίς να υπεισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας, μία κατασκευή την οποία εγκαθιστάς τη μέρα, δεν μπορείς να την απεγκαθιστάς τη νύχτα και οπότε πρέπει να φτιάξεις μία τέτοια διάταξη η οποία να αντέχει σε αυτού του είδους την κόπωση (διαστολή την ημέρα, συστολή τη νύχτα, με σταθερό ρυθμό).
Αυτός είναι και ο λόγος που πριν περίπου 5 χρόνια είχα ξεκινήσει μελέτη για βάσεις Φ/Β από σύνθετα υλικά εποξικής μήτρας με ενίσχυση ινών, με μία προτίμηση στα υαλονήματα αντί για ανθρακονήματα. Φυσικά, το πλάνο έμεινε στη φάση του σχεδίου, περίπου όπως το άλλο με τα Φ/Β στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας.
Αν τώρα, δεν μπορείς να φτιάξεις μία διάταξη η οποία για τον οποιοδήποτε λόγο να αντέχει την κόπωση, θα πρέπει να φτιάξεις μία διάταξη η οποία να μπορεί να συντηρηθεί εύκολα και τα επιμέρους κομμάτια τα οποία θα υπόκεινται στις μεγαλύτερες φορτίσεις να μπορούν να αντικαθίστανται σχετικά εύκολα. Και ως εκ τούτου, θα πρέπει η διάταξη που θα φτιάξεις να έχει τέτοιες ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μη μεταφέρεις τα φορτία από τη συνεχή συστολή και διαστολή, στα Φ/Β πλαίσια, προκαλώντας την πρόωρη φθορά τους.
Φεύγοντας όμως από τα πλαίσια (που αποτελούν περίπου το 45-50% του κόστους ενός τέτοιου έργου) και τις βάσεις στήριξης και μεταφέροντας το ενδιαφέρον στο επόμενο κομμάτι του ηλεκτρικού κυκλώματος του Φ/Β πάρκου, πρέπει να εξετάσεις πολύ προσεκτικά τους αντιστροφείς που θα βάλεις σε ένα τέτοιο έργο. Θα βάλεις string inverters ή θα πας στη λύση των κεντρικών; Ή μήπως να πρωτοτυπήσεις και να επιλέξεις να εγκαταστήσεις mini inverters;
Σίγουρα η κάθε κατηγορία έχει μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα αλλά νομίζω ότι στη συγκεκριμένη εφαρμογή, είναι προτιμότερη η χρήση central inverters υπό τη βασική και αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση ότι θα υπάρχει η κατάλληλη πρόνοια για την επιπλέον προφύλαξή τους από τα στοιχεία της φύσης που αναφέρθηκαν και προηγουμένως. Αλλιώς, η λύση των string inverters (και αυτοί με έξτρα προστασία!) είναι σαφώς προτιμότερη.
Και αφού εξετάσαμε παραπάνω, το πρόβλημα της παροχής νερού ΠΡΟΣ τα Φ/Β πάρκα, μήπως να εξετάσουμε τώρα το πρόβλημα της παροχής ρεύματος ΑΠΟ τα Φ/Β πάρκα; Γιατί ένα Φ/Β είναι μεν, όαση εν τη ερήμω αλλά πρέπει να έχει κάπου να διοχετεύσει την ενέργεια που θα παράγει. Χωρίς κατανάλωση, δεν υπάρχει λόγος παραγωγής. Αυτό που συνδέει τα δύο, είναι το δίκτυο διανομής. Και όπως φαίνεται, υπάρχουν πολλές οδοί που μπορεί το δίκτυο αυτό να φτάσει τους καταναλωτές ενέργειας.
Μέσω Γιβραλτάρ και Ισπανίας είναι η προφανέστερη επιλογή. Αλλά ως το Γιβραλτάρ, πώς φτάνει κανείς; Όπως και να’ χει, μιλάμε για πολλά μήκη καλωδίου. Η δεύτερη πιθανή επιλογή θα μπορούσε να είναι μέσω Μάλτας- Σικελίας- Ιταλίας αλλά και αυτό το πλάνο διακρίνεται από τα ίδια προβλήματα. Αυτό το σενάριο έχει το πλεονέκτημα ότι μπορείς να εκμεταλλευτείς το υπάρχον δίκτυο μεταφοράς πετρελαίου, από την ενδοχώρα προς τα διυλιστήρια της παράκτιας Αφρικής προκειμένου να γλυτώσεις, όχι καλώδια αλλά τη χαρτογράφηση των οδεύσεων.
Γιατί να μη διοχετεύσουμε αυτήν την ενέργεια στην υπόλοιπη Αφρική θα ρωτήσει κάποιος και θα καγχάσω ειρωνικά (αν και δεν το συνηθίζω). Πέρα από το γεγονός ότι τα προβλήματα διανομής σε αυτήν την ήπειρο δεν εξαφανίζονται ως δια μαγείας λόγω… εγγύτητας, όλο αυτό το εγχείρημα θα γίνει για την Αφρική; Τόσα χρόνια δε γίνεται για την Ευρώπη που έχει σημαντικά υψηλότερες ενεργειακές ανάγκες από την Αφρική και θα καταφέρουμε να πείσουμε τον οποιονδήποτε ότι αν γίνει, πρέπει να γίνει για την υπόλοιπη Αφρική;
Επιστρέφουμε λοιπόν, στα σενάρια μεταφοράς της ενέργειας από τη Σαχάρα στην Ευρώπη. Η τρίτη εναλλακτική είναι μέσω Λιβύης, Αιγύπτου ή και τις δύο, διαμέσου Κρήτης και μετά ηπειρωτικής Ελλάδας, ενισχύοντας τα ενεργειακά σενάρια που είχαμε κάνει σε άλλο άρθρο. Βέβαια, αυτό ο δρόμος είναι μάλλον πιο απίθανος από την εγκατάσταση Φ/Β στη Σαχάρα. Υπάρχει όμως άλλος ένας δρόμος που είναι ακόμη πιο απίθανος αλλά αξίζει να τον αναφέρουμε για να πάμε συνειρμικά στο επόμενο εμπόδιο. Ο δρόμος αυτός είναι από την Αίγυπτο, η ενέργεια να πάει στο Ισραήλ, τη Συρία, την Τουρκία και ίσως και την υπόλοιπη ανατολική Ευρώπη. Σενάριο φαντασίας, ασφαλώς, καθώς η ροή του έργου αυτού θα φρενάρει κάπου στο Σινά, άντε στα υψίπεδα του Γκολάν στην καλύτερη!
Και στο σημείο αυτό, κάποιοι ίσως έχετε ήδη πάει συνειρμικά στο μεγαλύτερο πρόβλημα για την περιοχή της Σαχάρας, ως τόπος άνθησης Φ/Β και το οποίο δεν είναι ούτε κλιματολογικό, ούτε γεωγραφικό αλλά πολιτικό και θρησκευτικό. Κάποιοι είχαν πει, πριν λίγα χρόνια με την εξάπλωση των επαναστάσεων στον αραβικό κόσμο και τη λεγόμενη Αραβική Αναγέννηση, ότι έγιναν όλα αυτά προκειμένου οι κυβερνήσεις των βορειοαφρικανικών κρατών να επιτρέψουν την εκμετάλλευση των αχανών εκτάσεων της Σαχάρας για τέτοιους σκοπούς. Φυσικά, όταν ξεφούσκωσε το μπαλόνι της Αραβικής Αναγέννησης και φάνηκε πόσο απειλητικό έγινε το εκτρωματικό κράτος του ISIS, όλοι, της τράπεζας του αραβικού κόσμου συμπεριλαμβανομένης, έκαναν πίσω.
Και θα αναρωτηθεί κάποιος, «γιατί ρε φίλε αφού έχεις απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που θέτεις, ή κι αν δεν έχεις, τα έχεις όμως εντοπίσει είσαι προκατειλημμένος και δε θες να εγκατασταθούν Φ/Β στη Σαχάρα;»
Και η απάντηση είναι απλή:
Ασφαλώς και θέλω να δω Φ/Β στη Σαχάρα. Θέλω να δω ΑΠΕ σε όλον τον κόσμο. Η παράθεση των προβληματισμών μου επί του θέματος απλώς δεν τελειώνει εδώ. Εδώ έχουμε πιάσει τα βασικά ερωτήματα που αυθόρμητα βγαίνουν από κάποιον ο οποίος έχει δουλέψει σε Φ/Β (και Α/Γ αλλά δεν είναι της παρούσης), έχει αγαπήσει τις ΑΠΕ και θα ήθελε να δει έναν κόσμο γεμάτο από ΑΠΕ αλλά ταυτόχρονα, δεν είναι αποκομμένος από την επιστημονική κοινότητα, προσπαθεί στο μέτρο των δυνατοτήτων του να μένει ενημερωμένος για τις εξελίξεις, κατανοεί τις αδυναμίες των βιομηχανικών πρακτικών και αναγνωρίζει τα προβλήματα που θα υπάρξουν.
Με τον ίδιο τρόπο που δε θέλω δημαγωγοί να προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κοινή γνώμη, αποπροσανατολίζοντάς τη και δίνοντάς της την εικόνα του γλυκού αλλά χωρίς την επακόλουθη τερηδόνα, έτσι θέλω και τα έργα που θα γίνουν και θα αφορούν ΑΠΕ να είναι έργα που θα προωθούν την ιδέα των ΑΠΕ και δε θα τη δυσφημίζουν- όπως θα γίνει αν σε ένα κακο-μελετημένο Φ/Β έργο, ξεκινήσεις μέσα σε μία 5ετία και αλλάζεις όλα τα Φ/Β πλαίσια λόγω βλαβών.
covert angels 