Σαν σήμερα 13 Οκτωβρίου 1904 σκοτώθηκε ο πιο διάσημος Μακεδονομάχος, ο Παύλος Μελάς (aka Μίκης Ζέζας). Ο θάνατός του υπήρξε το αποτέλεσμα προδοσίας και συνακόλουθης ενέδρας από υπέρτερη αριθμητικά ομάδα κομιτατζήδων. Λίγο πολύ, αυτά είναι γενικώς γνωστά. Αυτό που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι η επιστολή του προς τους νεαρούς Ευέλπιδες η οποία αποκτά παραδόξως ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς παραμένει ιδιαιτέρως επίκαιρη…
Ο Παύλος Μελάς, από εύπορη οικογένεια της Αθήνας, αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το μακρινό 1891. Πριν ακόμη η Ελλάδα εμπλακεί στην κρητική επανάσταση και τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1896. Η επιστολή που συνέγραψε προς τους νεαρούς Ευέλπιδες, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φιλοσοφίας και του τρόπου σκέψης των Ευελπίδων. Παραμένει δε, ιδιαιτέρως επίκαιρη ακόμη και μετά από τόσα χρόνια.
Η ζωή είναι πόλεμος. Η γη σου είναι φρούριο και χρέος σου η νίκη. Μη μιλάς, να σκέπτεσαι, ν ΄ αγαπάς, να μην πονάς. Ένας είναι ο σκοπός σου, ο πόλεμος. Πολέμα για τα ιδανικά σου, για τα Ελληνικά ιδανικά του ανθρωπισμού. Πολέμα για την Μεγάλη Ιδέα. Άνδρες που περπατούν στη ζωή ευθυτενείς και με γαλήνη, μαθημένοι να πονούν χωρίς να υποφέρουν, να νικούν χωρίς να θριαμβολογούν, να νικώνται χωρίς να μοιρολογούν. Αυτοί είναι οι πραγματικοί άνδρες, θεμέλια γενεών. Αυτοί οι Ευέλπιδες , οι αυριανοί ηγήτορες του Έθνους.
Νεαρέ Εύελπι μάθε και εξασκήσου να είσαι απλός, ολιγόλογος, συγκρατημένος, σεμνός. Λίγα λόγια πολλά έργα. Ανθρωπιά μεγάλη, πειθαρχία, πείσμα, αντοχή. Όποιος σε κοιτά, τα μάτια του σε γεμίζουν παλλικάρι. Περισσότερο να προσβάλλεσαι όταν σε κυριεύει ο πόνος. Μη θυμώνεις, χειρότερα είναι να χτυπήσεις έστω και εάν μόλις κρατιέσαι με έναν κόμπο στο λαιμό. Να φύγεις είναι δειλία. Μόνος σου αποφάσισες να γίνεις Αξιωματικός.
Απελπισία, ύστερα γελάς και από την μια μεριά στην άλλη γίνεσαι άνδρας, δηλαδή μαθαίνεις να κρατάς μέσα σου τον πόνο και την απορία, έτσι χωρίς να φαίνεται, αλλά να επιμένεις πάντα στον σκοπό σου, στα όνειρά σου.
Παύλος Μελάς
Ανθυπολοχαγός Πυροβολικού
Τάξις 1891
Ο Παύλος Μελάς, παραμένει φιγούρα πρότυπο στα μάτια των Ευζώνων οι οποίοι φορούν τον τιμημένο μακεδονικό ντουλαμά. Στην ευζωνική αργκό ο ντουλαμάς αυτός φέρει και το όνομα του Παύλου Μελά, ενώ ένα συγκεκριμένο κουμπί του χειμερινού ντουλαμά αποκαλείται απλά ως «ο Μελάς».
Ο Παύλος Μελάς είναι ένα πρόσωπο από το παρελθόν των Ευζώνων το οποίο το κουβαλούν πάντοτε μαζί τους τα μελη της Προεδρικής Φρουράς. Η δε παραπάνω επιστολή του, μετουσιώνει προς τους Ευέλπιδες αυτό που αποκαλόυμε ευζωνικό ήθος. Παραμένει δε, ο πιο ισχυρός και άμεσος συνδετικός κρίκος μεταξύ Ευζώνων και Ευελπιδων.
ΑΘΑΝΑΤΟΣ!