Ταξιδεύοντας προς τη Βόρειο Ελλάδα, ενδεχομένως πολλοί να έχετε επιλέξει να πάτε από την Ε.Ο. Λαμίας- Λάρισας. Πόσοι όμως έχετε παρατηρήσει το μνημείο που στέκει σαν καλαμιά στον κάμπο της Ξυνιάδας πριν τον Δομοκό;
Συντεταγμένες: 39.061315, 22.331008
Οδική απόσταση από την Αθήνα: 241km
Οδική απόσταση από Λαμία: 30km
Οδική απόσταση από Δομοκό: 10km
Ο τύμβος έχει στηθεί στα Μεταλλεία του δήμου Δομοκού, για τους 13 εκτελεσθέντες από τα στρατεύματα κατοχής σαν σήμερα, 13 Ιουλίου του 1943.
Ένας για κάθε μέρα του μήνα μέχρι εκείνη την ημέρα του Ιουλίου…
Τις ώρες πριν χαράξει Ο Θεός τη μέρα της 12ης Ιουλίου, 1943, Βρετανοί κομάντος της SOE, σε συνεργασία με ντόπιους αντάρτες, παγίδευσαν τη σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών Λαρίσσης, στη θέση Γαλάζιο, κοντά στο χωριό Περιβόλι του Δομοκού. Οι πληροφορίες που είχαν επιβεβαιώθηκαν και αμαξοστοιχία φορτωμένη με πυρομαχικά πέρασε από το κομμάτι εκείνο της γραμμής, πριν ξημερώσει. Οι αντάρτες ανατίναξαν τη γραμμή προκαλώντας εκτροχιασμό του τραίνου και έκρηξη των μεταφερόμενων πυρομαχικών. Το φορτίο καταστράφηκε ολοσχερώς! Η επιτυχία της αποστολής ήταν πλήρης.
Με το πρώτο φως της ημέρας, διερχόμενη φάλαγγα Γερμανών οι οποίοι είχαν σταθμεύσει στη φρουρά των μεταλλείων χρωμίου, μαζί με διμοιρία από τη φρουρά των μεταλλείων, ξεκίνησαν για το σημείο της δολιοφθοράς. Για να φτάσουν στο σημείο, πέρασαν από τον κάμπο της Ομβρυακής. Λόγω της εποχής, στον κάμπο βρίσκονταν πάρα πολλοί κάτοικοι της περιοχής οι οποίοι απασχολούνταν σε γεωργικές εργασίες. Υπό την απειλή των όπλων, πήραν 42 αιχμαλώτους τους οποίους κράτησαν σε ένα σημείο, ακίνητους, φρουρούμενους κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο. Όταν οι γερμανικές δυνάμεις επέστρεψαν από το σημείο της δολιοφθοράς, πήραν στον σταθμό της φρουράς των μεταλλείων και τους όμηρους. Τους κράτησαν αιχμαλώτους όλη νύχτα και το πρωί τους απελευθέρωσαν. Όχι όλους όμως. Ανά τρεις ομήρους, κράτησαν έναν. Σύνολο 14. Αυτούς τους 14, τους μετέφεραν στον λόφο των Μεταλλείων που βλέπει στον δρόμο, στο σημείο που έχει στηθεί το μνημείο. Από τους 14 αιχμαλώτους, ο Θεόδωρος Χατζάρας μπόρεσε να αποδράσει κατά τη μεταφορά τους στον τόπο που είχαν καταλάβει ότι τους πάνε για εκτέλεση.
Αν και υπάρχουν κάποιες αντικρουόμενες αναφορές για την ηλικία των εκτελεσθέντων, αυτές είναι μικρές και επουσιώδους σημασίας. Τα ονόματα των εκτελεσθέντων είναι:
Μιλτιάδης Κόκκινος
Αθανάσιος Κόγιας
Γεώργιος Ζαχαρής
Μιλτιάδης Ζαχαρής (αδερφός του προαναφερθέντος Γεωργίου)
Αθανάσιος Καραπετσάνης
Ανδρέας Καργιώτης
Ιωάννης Βαϊόπουλος
Κωνσταντίνος Παπαποστόλου
Ευάγγελος Παπαποστόλου (αδερφός του προαναφερθέντος Κωνσταντίνου)
Απόστολος Παπαποστόλου (ξάδερφος των προαναφερθέντων)
Κωνσταντίνος Κάκκος
Αθανάσιος Κυριαζής
Γεώργιος Κούτρας (οι Κούτρας και Κυριαζής κατάγονταν από το Περιβόλι Δομοκού)
Το μνημείο ανεγέρθη στη θέση Σάββα Μαγούλα, με δαπάνες των οικογενειών των εκτελεσθέντων.
Ποιές αντάρτικες ομάδες συνεργάστηκαν είναι δύσκολο να ειπωθεί με βεβαιότητα καθώς οι Βρετανοί, συνήθιζαν να αποσιωπούν τη συμμετοχή Ελλήνων για την αποφυγή αντιποίνων στους τοπικούς πληθυσμούς. Το ίδιο είχαν κάνει και στην περίπτωση της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη. Το πιο πιθανό όμως είναι οι ντόπιοι αντάρτες να πρόσκεινταν στον ΕΛΑΣ.
Τώρα που το είδατε και διαβάσατε εν περιλήψη την ιστορία του μνημείου και των ονομάτων που αναγράφονται σε αυτό, κάντε μία στάση την επόμενη φορά που θα περνάτε από εκεί. Δε χρειάζεται πολλή ώρα. Ένα λεπτό σιγής αρκεί…
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΑΥΤΩΝ!
Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στον κο. Δήμου, αντιπρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου Δομοκού, για την πολύτιμη συνδρομή του στην έρευνά μας για την ιστορία του μνημείου.
covert angels 